ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΜΠΕΡΕΤΣΟΥ*
Το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού Νηρέας του Πανεπιστημίου Κύπρου συμμετείχε για ακόμα μια χρονιά στις δραστηριότητες της «Εβδομάδας Έρευνας και Καινοτομίας» που διοργάνωσε το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας(ΙΠΕ) κατά την εβδομάδα 26-30 Σεπτεμβρίου 2016. Στόχος των δραστηριοτήτων ήταν η προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας που πραγματοποιείται στη χώρα μας και η εξοικείωση του ευρύτερου κοινού με αυτά.
Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, ερευνητές του Ερευνητικού Κέντρου επισκέφτηκαν δημοτικά σχολεία, γυμνάσια και λύκεια σε Λευκωσία και Λάρνακα, όπου παρουσίασαν και συζήτησαν με τους μαθητές ποικίλα θέματα όπως είναι η παρουσία των ρύπων αναδυόμενου ενδιαφέροντος στα αστικά λύματα και στο περιβάλλον, η ανάπτυξη ανθεκτικότητας των βακτηρίων στα αντιβιοτικά, η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων αστικών λυμάτων, η γεωλογία της Κύπρου, κ.ά.
Κορύφωση των εκδηλώσεων αποτέλεσε η «Βραδιά του Ερευνητή 2016» υπό τον τίτλο “Research¥Unlimited” που πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο Φιλοξενία στη Λευκωσία στις 30 Σεπτεμβρίου 2016 (10.00-13.00 και 17.00-00.00). Η «Βραδιά του Ερευνητή» είναι μια δημιουργική βραδιά αφιερωμένη στην επιστήμη και στην έρευνα, κατά την οποία κοινό κάθε ηλικίας έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τους ερευνητές της χώρας και να ενημερωθεί για το έργο τους, σε μια εορταστική και φιλική ατμόσφαιρα. Οι ερευνητές παρουσιάζουν τις εργασίες τους και ενημερώνουν το κοινό για το ρόλο και τη σημασία της έρευνας στο σύγχρονο κόσμο, επιδεικνύοντας τον αντίκτυπο της επιστήμης και τις εφαρμογές της στην καθημερινή ζωή. Ταυτόχρονα, το κοινό έχει την ευκαιρία να εμπλακεί σε διαδραστικά πειράματα και παιχνίδια και μικροί και μεγάλοιμπορούν να γίνουν για μια βραδιά «ερευνητές»! Η εκδήλωση αποτελεί πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πραγματοποιείται ταυτόχρονα σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης. Στην Κύπρο, ηφετινή εκδήλωση είχε επετειακό χαρακτήρα αφούσυμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από την πρώτη διοργάνωση της «Βραδιάς του Ερευνητή» η οποία έλαβε χώρα το 2006.
Τις πρωινές ώρες πραγματοποιήθηκαν οργανωμένες επισκέψεις σχολείων στο χώρο της εκδήλωσης, ενώ από το απόγευμα και μετά, η είσοδος ήταν ανοιχτή για το ευρύ κοινό. Αξιοσημείωτη ήταν η φετινή συμμετοχή σχολείων στην εκδήλωση, αποδεικνύοντας πόσο καλή ήταν η οργάνωση και η ενημέρωση που υπήρχε από το ΙΠΕ. Μικροί και μεγάλοι επισκέφτηκαν το περίπτερο του Ερευνητικού Κέντρου Νηρέας, «Στ-αγώνες Ζωής», όπου είχαν την ευκαιρία μέσα από διαδραστικά πειράματα να μάθουν για το νερό και τις ιδιότητές του, να γνωρίσουν τις προχωρημένες χημικές διεργασίες οξείδωσης των αστικών λυμάτων, όπως είναι η ετερογενής φωτοκατάλυση, που χρησιμοποιούνται για την απομάκρυνση των ρύπων αναδυόμενου ενδιαφέροντος και να γνωρίσουν τον οργανισμό Daphnia magna, ο οποίος χρησιμοποιείται ως «οργανισμός δείκτης», για τον έλεγχο της τοξικότητας δειγμάτων νερού.
Παράλληλα, στα πλαίσια του ερευνητικού έργου ANSWER(H2020-MSCA-ITN-2015/675530) το οποίο συντονίζει η διευθύντρια του Κέντρου, Δρ. Δέσπω Φάττα-Κάσινου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Κύπρου, η υποψήφια διδάκτωρ και νέα ερευνήτρια (early-stage researcher), Βασιλική Μπερέτσου, παρουσίασε με τα άλλα μέλη της Συντονίστριας Ομάδας του ANSWERκαι το συνάδελφό της, Ιάκωβο Ιακωβίδη, τους στόχους και τις δράσεις του ερευνητικού έργου με χρήση αφισών(poster) που ετοιμάστηκαν και υπήρχαν στο περίπτερο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ερευνητική εργασία της Βασιλικής Μπερέτσου που αφορά στη διερεύνηση της δημιουργίας προϊόντων μετασχηματισμού (transformation products) των αντιβιοτικών κατά την επεξεργασία των αστικών λυμάτων με προχωρημένες διεργασίες χημικής οξείδωσης. Τα αντιβιοτικά ανήκουν στους «ρύπους αναδυόμενου ενδιαφέροντος» που είναι χημικές και άλλες ουσίες που ανιχνεύονται συχνά σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις στις εξόδους των μονάδων επεξεργασίας αστικών λυμάτων (γι’ αυτό συχνά αποκαλούνται και μικρορύποι). Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, οι συμβατικές βιολογικές μέθοδοι επεξεργασίας αστικών λυμάτων που χρησιμοποιούνται ευρέως έχουν αποδειχτεί ανεπαρκείς για την πλήρη απομάκρυνση των αντιβιοτικών από τα αστικά λύματα και έτσι είναι απαραίτητη η εφαρμογή προχωρημένων διεργασιών χημικής οξείδωσης. Τα προϊόντα μετασχηματισμού είναι νέες ενώσεις που μοιάζουν δομικά με τον αρχικό μικρορύπο αλλά διαφέρουν σε κάποιο βαθμό ως προς την περιβαλλοντική συμπεριφορά και το οικοτοξικολογικό τους προφίλ. Στόχος της ερευνητικής εργασίας, είναι όχι μόνο η ταυτοποίηση των προϊόντων μετασχηματισμού αλλά και η διερεύνηση των πιθανών βιολογικών επιπτώσεών τους στην ανθρώπινη υγεία αλλά και στο οικοσύστημα γενικότερα, καθώς και η συσχέτιση του ρόλου συγκεκριμένων προϊόντων μετασχηματισμού των αντιβιοτικών ουσιών με την ανάπτυξη της ανθεκτικότητας των αντιβιοτικών ουσιών στα βακτήρια.
Η ερευνητική ομάδα του ANSWERδημιούργησε επίσης μια εικονογραφημένη ιστορία, ένα παραμύθι,με την οποία μπόρεσαν να εξηγήσουν με απλό τρόπο στα παιδιά της μικρότερης ηλικίας, το πρόβλημα της ύπαρξης των αντιβιοτικών στο περιβάλλον και το φαινόμενο της ανθεκτικότητας των αντιβιοτικών στα βακτήρια, προτρέποντάς τα να μην κάνουν κατάχρηση των αντιβιοτικών στην καθημερινή τους ζωή και κάνοντάς τα να σκεφτούν όχι μόνο τη δική τους υγεία αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος.
Η εκδήλωση στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία, καθώς πλήθος κόσμου παρευρέθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο αλλά και επισκέφθηκε το περίπτερο του Ερευνητικού Κέντρου. Ανάμεσά τους, ιδιαίτερης σημασίας ήταν η παρουσία της Δρος. Marcela Groholova από τoν Εκτελεστικό Οργανισμό Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Research Executive Agency, European Commission), η οποία επισκέφτηκε το περίπτερο του Νηρέα και ενημερώθηκε από την ερευνητική ομάδα του ANSWER για τις δράσεις του έργου, ενώ επίσης παρακολούθησε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις δραστηριότητες και τα πειράματα που πραγματοποιούνταν στο περίπτερο. Τέλος, η ομάδα του Ερευνητικού Κέντρου, Νηρέας κέρδισε ένα από τα δώρα του διαδικτυακού διαγωνισμού“Brainy Selfie”που διοργανώθηκε από το ΙΠΕ, καθώς κατάφερε να συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό “likes” στη selfieφωτογραφία που ανήρτησε στο Facebook, όπου μέλη της ομάδας διασκέδαζαν με τη συμμετοχή τους στην εκδήλωση.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δράσεις του ερευνητικού έργου ANSWER μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του: http://www.answer-itn.eu/
*Υποψήφια Διδάκτωρ, Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού Νηρέας, Πανεπιστήμιο Κύπρου
Στο Συνέδριο η Δρ. Δέσπω Φάττα-Κάσινου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος και Διευθύντρια του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου Νερού «Νηρέας» του Πανεπιστημίου Κύπρου, απηύθυνε την εναρκτήρια ομιλία με τίτλο ²Operating parameters andoxidative damageme chanisms of Advanced Oxidation Processes against antibiotic–resistant bacteria and resistance genespresentin wastewater². Η παρουσίαση της Δρ. Καραολιά με τίτλο ²Changes in urban wastewater bacterial community structure after the application of an MBR combined with solar photo-Fenton oxidation² απέσπασε το Bραβείο Kαλύτερης Προφορικής Παρουσίασης.
Το θέμα της παρουσίασης αφορά τις αλλαγές στη δομή της βακτηριακής κοινότητας των αστικών λυμάτων μετά την εφαρμογή ενός βιοαντιδραστήρα μεμβρανών σε συνδυασμό με τη διεργασία ομογενούς οξείδωσης φώτο-Fenton υπό πραγματική ηλιακή ακτινοβολία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα της παρουσίασής της, αποτελεί μέρος της ερευνητικής της εργασίας, στο πλαίσιο της διδακτορικής της διατριβής, η οποία ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 2019, υπό την επίβλεψη της Δρ. Δέσπως Φάττα-Κάσινου.
Δημοσιεύτηκε στο Παιδεία News
