Έρευνα εξετάζει την κατάσταση για επιτήρηση αστικών λυμάτων για μολυσματικές ασθένειες σε 43 χώρες – 01/06/23

Τα αποτελέσματα της πρώτης μεγάλης, διεθνούς έρευνας για τα προγράμματα επιτήρησης αστικών λυμάτων παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο διάφορες χώρες εφαρμόζουν και χρησιμοποιούν την πρακτική αυτή για να αντιμετωπίσουν την εξάπλωση μολυσματικών νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένης της νόσου COVID-19. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό The Lancet Global Health (IF:38.927), βασίζονται σε έρευνα για τα προγράμματα επιτήρησης αστικών λυμάτων σε 43 χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο συνεργασίας του Ιδρύματος Rockefeller, της Mathematica και της Υπηρεσίας Υγείας και Ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου, μαζί με τους συντονιστές των προγραμμάτων επιτήρησης αστικών λυμάτων στις 43 χώρες.

Η πορεία της πανδημίας COVID-19 υπογραμμίζει την ανάγκη για αποτελεσματικά συστήματα επιδημιολογικής επιτήρησης παγκοσμίως. Με την εντατικοποίηση των προβλημάτων που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, η δυναμική των μολυσματικών νόσων αλλάζει με απρόβλεπτους τρόπους, καθιστώντας τις χώρες ευάλωτες σε μελλοντικές απειλές προς την ανθρώπινη υγεία. Το νέο αυτό άρθρο με τίτλο, «Η Επιτήρηση των Λυμάτων Μπορεί να Ενδυναμώσει την Παγκόσμια Επιδημιολογική Παρακολούθηση Νοσημάτων», χαρακτηρίζει την τρέχουσα κατάσταση του τομέα σε παγκόσμιο επίπεδο, περιγράφοντας συνοπτικά προσεγγίσεις για την υλοποίηση τέτοιων προγραμμάτων και παρουσιάζοντας παρατηρήσεις για τον προσανατολισμό και την επέκταση της παρακολούθησης των αστικών λυμάτων έτσι ώστε η πρακτική αυτή να μπορεί να δίνει απαντήσεις σε τοπικές/εθνικές ανάγκες.

Σημαντικά ευρήματα:

• Σε χώρες υψηλού εισοδήματος, η πιο συνηθισμένη πρακτική είναι να γίνεται η δειγματοληψία με χρήση σύνθετων δειγμάτων από μεγάλες μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων. Σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, η δειγματοληψία πραγματοποιείται συνήθως σε επιφανειακά ύδατα, ανοικτούς αγωγούς και σηπτικούς λάκκους.
• Σχεδόν όλα τα προγράμματα περιλαμβάνουν αναλύσεις εντός της χώρας, με μέσο χρόνο επεξεργασίας των δειγμάτων τις 2-3 ημέρες στις χώρες υψηλού εισοδήματος, και τις 4-5 ημέρες στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
• Η παρακολούθηση των παραλλαγών του ιού SARS-CoV-2 ήταν πιο συνηθισμένη στις χώρες υψηλού εισοδήματος από ό,τι στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
• Τα περισσότερα προγράμματα επιτήρησης των αστικών λυμάτων παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των αναλύσεων σε αρμόδιους φορείς της κάθε χώρας αλλά, δεν τα διαθέτουν προς στον ευρύτερο πληθυσμό. Ωστόσο, σχεδόν σε όλες τις χώρες, οι συντονιστές συμφωνούν με τη δυνατότητα να παρουσιάζονται συγκεντρωτικά δεδομένα προς το ευρύτερο κοινό.
• Προς το παρόν, δεν υπάρχουν κατευθυντήριες γραμμές για την προώθηση δεοντολογικών αρχών και ηθικών πρακτικών (ethical practices) στο πλαίσιο της εφαρμογής προγραμμάτων επιτήρησης των αστικών λυμάτων.

Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν την ύπαρξη και χρήση διαφόρων προσεγγίσεων από την κοινότητα επιτήρησης των αστικών λυμάτων, και υπογραμμίζουν την ύπαρξη τεράστιας δυνατότητας για ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών ανάμεσα στα προγράμματα αυτά. Για να συνεχιστεί η πρόοδος της πρακτικής αυτής και των μεθοδολογιών που εφαρμόζονται, είναι απαραίτητη η ανάπτυξη σχετικών δομών διακυβέρνησης των χωρών, που θα περιλαμβάνουν υποστηρικτές σε υψηλά επίπεδα, καθώς και σε επίπεδο περιφερειακών και τοπικών φορέων με στόχο την προώθηση τέτοιων πρακτικών, που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κάθε κοινότητας και πληθυσμού. Επειδή πολλά προγράμματα επιτήρησης αστικών λυμάτων βασίζονται αυτήν τη στιγμή σε προσωρινές χρηματοδοτήσεις μέσω δωρεών και των διαφόρων κυβερνήσεων, υπάρχει κρίσιμη ανάγκη για σημαντικές χρηματοδοτικές επενδύσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη και υλοποίηση προγραμμάτων επιτήρησης αστικών λυμάτων, καθώς μειώνονται οι πόροι για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι συγγραφείς επιθυμούν να ευχαριστήσουν τους συνεργάτες τους, τις τεχνικές ομάδες λειτουργίας των μονάδων επεξεργασίας αστικών λυμάτων, τα Αστικά Συμβούλια Αποχετεύσεων, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, και το Υπουργείο Υγείας για τη χρηματοδότηση και υποστήριξη τους προς τις ερευνητικές δραστηριότητες επιτήρησης αστικών λυμάτων στην Κύπρο.

Η έρευνα είναι διαθέσιμη στον πιο κάτω σύνδεσμο:

 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214109X23001705